Η ασφάλεια πτήσεων είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται στην Αεροπορία και περιλαμβάνει ένα σύνολο παραγόντων που εξασφαλίζουν το ελάχιστο δυνατό κίνδυνο κατά την πραγματοποίηση μίας πτήσης. Σε αναλογία και ένα Drone (ΣμηΕΑ) θα πρέπει πάντα να πετάει με ασφάλεια (με τον ελάχιστο δυνατό κίνδυνο), τόσο σε σχέση με τα άλλα επανδρωμένα ή μη αεροσκάφη στον αέρα όσο και σε σχέση με τους ανθρώπους αλλά και τις εγκαταστάσεις στο έδαφος.
Την δημιουργία του Ευρωπαϊκού κανονιστικού πλαισίου για την ομαλή και ασφαλή ενσωμάτωση όλων των λειτουργιών των Drones (ΣμηΕΑ) στο συνολικό σύστημα της πολιτικής Αεροπορίας έχει αναλάβει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας της Αεροπορίας (European Aviation Safety Agency – EASA). Πρόσφατα (12 Ιουνίου 2018) και μετά την επεξεργασία των προτάσεων του EASA, το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε τις βασικές αρχές της ΕΕ για τους χειριστές Drones (ΣμηΕΑ), ώστε να εξασφαλιστεί ένα κοινό επίπεδο ασφάλειας και να δοθεί στους φορείς και στους κατασκευαστές η δυνατότητα να αναπτύξουν προϊόντα και υπηρεσίες.
Στην Ελλάδα η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) έχει εκδώσει τον «Κανονισμό – γενικό πλαίσιο πτήσεων Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών- ΣμηΕΑ (Unmanned Aircraft Systems – UAS)» αλλά και τον «Κανονισμό Εκπαιδευτικών Κέντρων και αδειοδότησης χειριστών Συστημάτων Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών – ΣμηΕΑ (Unmanned Aircraft Systems-UAS), προκειμένου να καθορίσει τους όρους και τις προϋποθέσεις για την εκτέλεση των πτήσεων Drones (ΣμηΕΑ), ελεύθερων ή προσδεδεμένων (free or tethered) στο ΑΤΗΙΝΑΙ FIR / HELLAS UIR.
Άδειες και Ασφάλιση
Πριν από οποιαδήποτε αποστολή θα πρέπει να έχουν ελεγχθεί οι απαιτούμενες εξουσιοδοτήσεις και άδειες τόσο των χειριστών όσο και των Drones (ΣμηΕΑ) που θα χρησιμοποιηθούν στην συγκεκριμένη αποστολή, ώστε να είναι σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο. Με την βοήθεια της ανάλογης εφαρμογής της ΥΠΑ θα πρέπει να γίνει έλεγχος των απαγορευμένων – δεσμευμένων περιοχών αλλά και των NOTAMs ενώ εφόσον απαιτείται θα πρέπει να κατατεθεί και να εγκριθεί το σχέδιο πτήσεως μέσω της εφαρμογής.
Θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι βρίσκονται σε ισχύ τα ασφαλιστήρια συμβόλαια που απαιτούνται από τον Κανονισμό και φυσικά καλύπτουν την συγκεκριμένη αποστολή.
Ανάλογα με το είδος και τους σκοπούς της αποστολής θα πρέπει να γίνει μία πρώτη εκτίμηση της περιοχής πτήσεως προκειμένου να ελεγχθούν οι παρακάτω παράμετροι που θα καθορίσουν την καταλληλότητα της συγκεκριμένης περιοχής. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι παρακάτω παράμετροι είναι κρίσιμοι και σε κάποιες περιπτώσεις μπορούν μέχρι και να ματαιώσουν την εκτέλεση μίας αποστολής για λόγους ασφάλειας πτήσεων. Πιο συγκεκριμένα θα πρέπει :
- Να εξεταστούν τα μετεωρολογικά δεδομένα (άνεμος, ορατότητα, νέφη κλπ) για την ευρύτερη περιοχή πτήσεων για ικανοποιητικό χρόνο πριν και μετά την προγραμματιζόμενη ώρα εκτέλεσης της αποστολής.
- Να επιλεγούν οι κατάλληλες περιοχές απογείωσης και προσγείωσης αλλά και εναλλακτικές περιοχές προσγείωσης σε όλη την περιοχή πτήσεως για περιπτώσεις ανάγκης.
- Να γίνει έλεγχος για καλώδια, πυλώνες υψηλής τάσης, κεραίες ή άλλες ψηλές κατασκευές στην ευρύτερη περιοχή που μπορεί να επηρεάσουν την πτήση ή τις επικοινωνίες.
- Να γίνει έλεγχος – εκτίμηση για συγκεντρώσεις ανθρώπων ή ζώων στην περιοχή πτήσεως για το χρονικό διάστημα που θα διαρκέσει η αποστολή
- Να γίνει έλεγχος των οικιακών, επαγγελματικών και βιομηχανικών εγκαταστάσεων ώστε να αποφευχθεί να επηρεαστεί η ασφάλεια και η ιδιωτικότητα τους.
- Να γίνει έλεγχος για στρατιωτικές εγκαταστάσεις, δίκτυα κοινής ωφέλειας ή περιοχές δημοσίου συμφέροντος.
Εξοπλισμός
Έχοντας καθορίσει τους σκοπούς και την περιοχή της αποστολής θα πρέπει να επιλεγεί ο κατάλληλος κύριος εξοπλισμός που θα χρησιμοποιηθεί για την εκτέλεση της αποστολής αλλά και ο εξοπλισμός υποστήριξης ή και ο εφεδρικός εάν απαιτείται. Ανάλογα με τις οδηγίες του κατασκευαστή θα πρέπει να πραγματοποιηθούν όλοι οι απαραίτητοι έλεγχοι καλής λειτουργίας και ασφάλειας ενώ επιγραμματικά και ανεξαρτήτως μοντέλου θα πρέπει :
- Να γίνει οπτικός έλεγχος για τυχόν ζημιές, ρωγμές, διαρροές, παλαιότητα ή άλλα προβλήματα κύριου και εφεδρικού εξοπλισμού
- Να γίνει έλεγχος των τελευταίων εκδόσεων και ενημερώσεων του λογισμικού που θα χρησιμοποιηθεί.
- Να γίνει υπενθύμιση των ορίων του κατασκευαστή του Drone με ιδιαίτερη έμφασή σε αυτά που σχετίζονται με την ασφάλεια πτήσεως
- Να γίνει προσαρμογή, ρύθμιση και έλεγχος καλής λειτουργίας του επιπρόσθετου εξοπλισμού (φωτογραφικές μηχανές, σταθμοί ελέγχου, κεραίες κλπ) που πιθανόν να χρησιμοποιηθεί ειδικά στην συγκεκριμένη αποστολή.
- Να γίνει έλεγχος πλήρους φόρτισης και σωστής λειτουργίας των μπαταριών.
- Να εξασφαλιστεί ικανοποιητικός αριθμός εναλλακτικών μπαταριών για όλη την χρονική διάρκεια της αποστολής αλλά και σταθμοί φόρτισης εάν αυτό είναι αναγκαίο.
- Να γίνει έλεγχος και ευθυγράμμιση της πυξίδας, των γυροσκοπίων και του GPS.
- Να ρυθμιστούν και να ελεγχθούν τα συστήματα ασφαλείας (Return to Home, αλεξίπτωτα κλπ) των Drones (ΣμηΕΑ) που θα χρησιμοποιηθούν στην συγκεκριμένη αποστολή.
- Να ρυθμιστούν και να ελεγχθούν για κανονική λειτουργία τα mode λειτουργίας της τηλεκατεύθυνσης
- Να ελεγχθεί η αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ της τηλεκατεύθυνσης και του Drone
Όπως είναι εύκολα αντιληπτό το θέμα της ασφάλειας των πτήσεων των Drones (ΣμηΕΑ) είναι πολύ μεγάλο και δεν είναι δυνατόν να καλυφθεί σε ένα και μόνο άρθρο. Θα προσπαθήσουμε με τα άρθρα μας να επαναφέρουμε και να υπενθυμίζουμε το θέμα αφού όπως και στην πολιτική αεροπορία θεωρείται το πλέον σημαντικό.